Çok değil günümüzden sadece üç yüz yıl önce, Venedik Cumhuriyeti Avrupa’da cam eş­ya ve özellikle ayna imalâtının sırrına sahip tek ülke idi ve bu ülke bütçenin pek büyük bir kıs­mını Avrupa’nın dört yanına cam eşya ve ay­na satmak suretiyle karşılardı. Bu bakımdan Venedikliler sahip oldukları bu sırrın ülkelerin­den dışarı sızmamasına büyük gayret göste­rirlerdi. Devlet de bu konuda öylesine bir has­sasiyet gösterirdi ki, bütün Avrupa pazarları­na hükmeden ayna ve cam eşya fabrikalarını Murano adasında kurduğu gibi bu adaya cam­cı ustalarından başkalarının girmelerini de ke­sinlikle yasaklamıştı

Camcı ustaları, Venedik Cumhuriyetinin en imtiyazlı vatandaşlarıydı aynı zamanda. Bütün Venedik halkını tir tir titreten ve “Sbirro” adı­nı taşıyan amansız polislerin dahi Murano’da sözleri geçmez ve burada çalışan ustaların ya­nına yaklaşamazlardı.

Özellikle Fransa, Avrupa’da aynaya en çok değer veren ülkeydi. Bu bakımdan her yıl sırf ayna ithali için Venedik Cumhuriyeti’ne çuval dolusu altın ödemek zorunda kalıyordu.

Fransa kralının emri ile Paris’te büyük bir, fabrika binası kurulurken, Fransızlar burada çalışacak eleman bulabilmek için faaliyete geçti­ler. Bu konuda Venedik nezdindeki sefirlerini de Murano adasından usta kaçırmakla görev­lendirdiler. Ancak sefirin bu konudaki olanca gayreti ve araya koyduğu gizli adamlara ver­diği büyük paralar dahi bir netice vermedi… Murano ustaları, haklarındaki Venedik kanun­larının ağırlığı karşısında böyle bir şeye asla yanaşmıyorlardı. Fransızlar ne pahasına olursa olsun bu sırrı çözmeye kararlı idiler. Venedik sefirinin de aracılığı ile birtakım adresler tespit ettiler ve bir gece gemi ile Venedik kıyıla­rına anî bir baskın yapıp silâh zoru ile- dört ustayı elleri ve kollarını bağlayıp ağızlarını tı­kayarak gemiye atıp kaçırdılar.

Bu dört ustaya Paris’te, kralları kıskandıra­cak bir hayat sağladılar ve servete boğdular. Böylece Paris’teki büyük fabrika faaliyete geç­ti. Böylece, Fransızlar Venedik aynalarına ya­kın mükemmeliyette aynalar imaline başladılar.

Devlet tarafından görevlendirilen Venedik casusları derhal Paris’e hareket ettiler. Bu dört Venedikli ayna ustasının birbirleri peşi sıra es­rarlı şekilde ölümleri Fransızları şüphelendirmişti, ancak aynanın arkasındaki sırrın; artık kendileri tarafından öğrenilmiş bulunması kar­şısında bu olay bir önem taşımak şöyle; dursun bilâkis işlerine yaradı.

Versailles aynaları, Venedik ile rekabete tu­tuşurken insanın yaşantısının bu önemli ihti­yacı süratle dünyaya yayılıyordu…