Geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Hollanda Başbakanı Mark Rutte arasındaki Srebrenitsa polemiği, Bosna-Hersek’teki kasabada Temmuz 1995’de yaşananları yeniden gündeme getirdi.
2 .Dünya savaşından sonra dünyanın en büyük katliamı olarak bilinen Eski Yugoslavya’daki iç savaş sırasında Bosnalı Sırplar, kasabada 8 binden fazla Boşnak Müslümanı öldürmüştü. Birleşmiş Milletler’in (BM) başlıca yargı organı olan Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı ise 2007 tarihli kararında Srebrenitsa’da yaşananların “soykırım” olduğuna ancak sorumlusunun Sırbistan olmadığına hükmetmişti.
Rusya ile BM Güvanlik konseyinda 2015 yılında soykırım nitelemesini veto etmişti
Sırpların boşnak erkekleri kamptan alıp götürkdüklerinde Hollanda askerleri BM nin adına o insanları korumakla görevli idiler .Lahey kentinde görülen davada kararı okuyan Yargıç Larissa Alwin, Hollandalı BM barışgücü askerlerinin kontrolleri altındaki kamptan götürülen erkeklerin öldürüleceğini bilmesi gerektiğini, çünkü o dönemde de Sırpların savaş suçları işlediğine dair kanıtlar bulunduğunu vurgulamıştı.
Alwin, “Hollandalı BM barışgücü askerleri bu erkeklerin karargahtan götürülmesinde işbirliği yaparak yasalara aykırı davranmışlardır” demişti.Hollanda da bir yerel mahkeme ise 3 yıl önce verdiği kararda bir kasabada öldürülen 300 askerin ölümünde Hollandalı BM askerlerinin dişrekt suçlu olduğunu hükmetmişti.Yakınlarına tazminat ödenmesi kararıda çıkmıştı.
1993 yılında Srebrenitsa’da neler yaşandı?
1993 yılında BM Srebrenitsa’yı Boşnaklar için “güvenli bölge” ilan etti.
Bosnalı Sırpların iki yıl süren kuşatması sonrası Temmuz 1995’de Srebrenitsa düştü.
Binlerce Boşnak erkek, kadın ve çocuk, Srebrenitsa’nın hemen dışındaki Potocari’de bulunan Hollandalı askerlerin denetimindeki BM Barışgücü karargahına sığındı.
Hollandalı askerler karargaha sığınanlara burada güvende olacaklarını söyledi.
Ancak askerler Bosnalı Sırp güçlerin kampı kuşatması üzerine binlerce Boşnağı Sırplara teslim etti.
Sırp güçler karargaha sığınanlar arasından ayırdıkları 300 erkeği kamyonlarla götürüp öldürdü. Kadın ve çocuklar da Bosna’nın diğer kesimlerine götürüldü.
Kasabada 8 binden fazla Müslüman öldürüldü.Bu durum sopnradan soykırım olarak nitelendirildi
Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karaciç’ için Müslümanların ölüm emrini verdiği gerekçesi ile ömür boyu hapis cezası alması talep edilmiştir. Mahkeme Karaçiç’i Srebrenitsa’da yaşananlardan sorumlu tutmuş ve 40 yıl hapis cezasına çarptırmıştı.