İnsanlığın babası, atası , ilk insan ve ilk Peygamber. Adem isminin anlamı yer yüzünden süzülmüş topraktır.
Ebul Beşer olan Hz Adem Kün fe yekün (ol der, olu verir) mucizevi bir örneğidir. Allah cc. topraktan var ettiği ilk insanı Kuran-ı Kerim’de 25 ayetle anlatırken şöyle buyurur: “İnsan henüz anılır bir şey değilken üzerinden uzunca bir zaman geçti.”[8]
“Şüphesiz Allah katında (yaratılışları bakımından) Îsâ’nın durumu, Âdem’in durumu gibidir: Onu topraktan yarattı. Sonra ona “ol” dedi. O da hemen oluverdi.”[2]
Zannedildiğinin aksine insanlık hayata dair bildiği kelime ve hayat programını, isimleri manaları zamanla öğrenmiş değil, yaratıldığı an itibariyle gerekli bilgiyi almış ve donanımlı bir şekilde dünya hayatına adım atmıştır. Hz Adem Kendi döneminde yaşayacak olan insanlara halife tayin edilmişti. Bilmediğiniz hiç bir konudan mükellef olamayacağınıza göre neyi tebliğ etmesi beklenebilirdi ki. Demek Kulluk vazifesini gerçekleştirebilecek , tabi tutulacak ölçüde çok şey biliyorlardı.
Hz Adem Nasıl Yaratıldı
“İnsan henüz anılır bir şey değilken üzerinden uzunca bir zaman geçti.”[8]
Evvela yer yüzünden çeşitli topraklar alınarak su karışımı süzme balçık sonra cıvık yapışkan çamur daha sonra salsal ( kuru çamurdan şekillenmiş balçık) ile şekil verilmiş uzun bir zaman bekletilmiş ve ol emriyle hayat bahşedilmiştir. Rivayet edilir ki şeytan Hz Adem’in vücudunda dolaşır onun boşluklarını öğrenir ve insanlara yaklaşırken gördüğü her şeyi kullanır. Her insanın bir konuda zaafı vardır ve şeytan bunları iyi bilir.
Hz Adem Cuma günü yaratıldığı ve Cuma günü vefat ettiği bildirilmektedir. Hadisler kaynaklarına bakıldığında Cennetten de Cuma günü çıkartılmış tövbesi de bir Cuma günü kabul edilmiştir.
Melekler yaratılışları gereği İnsanoğlunun varlığının hikmetini anlamamış endişelerini dile getirmişler fakat itaatkar bir şekilde Rabbimizin emrine uymuşlardır. Bir tek iblis kibre ve gurura kapılıp isyan etmiş ve sonsuz bir cehennem hayatını tercih etmiştir. Hz Adem kendini üstün görüyordu fakat diğer kendinden derece olarak daha aşağı olan diğer varlıkların gösterdiği itaati gösterememiş ve kaybetmişti. Hz. Adem ondan daha üstün olduğunu başına gelen ilk imtihanda göstermiş yasak elmayı ısırdıktan sonra yıllarca Rabbisine tövbe etmiş duası kabul olacağı ana kadar vazgeçmemişti.
Şeytan ise itaat etmemekle beraber cennetten kovulduktan sonra tövbe etmeyi değil düşmanlık etmeyi seçmiş yani mazeretini topraktan yaratılmış diyerek kast ettiği Hz Adem ile sınırlı bırakmayıp Allah’a da öfkelenmiş ve kıyamete kadar karşısında duracağını yemin ederek ilan etmiştir.
Hadisi Şerif
“Şeytan: “Ya Rabbi! İzzetine yemin ederim ki, kulların can taşıdığı sürece onları azdıracağım” dedi. B Allah Teâlâ da yemin ederek buyurur ki: “İzzetim ve Celâlim hakkı için onlar benden bağışlanma diledikleri sürece, bende onları bağışlayacağım”.
Burada hadisten anlaşılan şeytanın lanetlenme sebebi yaptığı hata değil hatasından vaz geçmeyerek isyan etmesi olmuştur.
Kendisinden sonra Hz Adem’e eş olarak Hz Havva annemiz yaratılmıştır. Hadisi şerifte Efendimiz s.a.v buyurur ki “Kadınlara iyilikle muamele edin. Zira kadın kaburga kemiğinden yaratılmıştır. Kaburga kemiğinin en eğri kısmı üst tarafıdır. Onu düzeltmeye çalışırsan kırılır, kendi haline terk edersen devamlı eğri kalır. O halde kadınlara iyi davranın.”[31]
Bu hadiste Hz Havva’nın yaratılışına ışık tutmuştur. Cennette yaşamlarını sürdüren bu ilk insanları şeytan sonsuza dek cennette kalmanın yolu olduğunu söyleyerek yasak meyveyi yemek konusunda ikna etmiş ve Hz Adem ile Hz Havva’nın yer yüzüne inmesine sebep olmuştur.
Hz Adem ve eşi Hz Havva “Ey Rabbimiz! Biz kendimize zulmettik. Eğer bizi bağışlamaz, bize acımazsan mutlaka ziyan edenlerden oluruz.”[44 diyerek yalvardılar.