NEDEN HAPŞIRIRIZ?

Herhangi bir sebeple burun zarının gıcıklanması sonucu solunum kaslarının birdenbire kasılmasıyla ağız ve burundan hızlı, gürültülü soluk boşalması olayı, hapşırma olarak tanım­lanır. Daha basit bir ifadeyle, ani, irade dışı, sesli bir şekilde ağızdan ve burundan nefes vermektir. Burun kanallarındaki sinirlerin uyarılması sonucu oluşan bu psikolojik reaksiyonda, sinirlerin uyarılma nedenleri değişiktir. En sık nedeni alerjik etkilenmedir ama toz, duman, parfümler hatta aniden ışığa bakma gibi başka birçok nedeni daha vardır.

Nefes alırken burnumuzdan geçen hava onun dar kanal­larından türbülans oluşturarak geçerken hem ısısı ayarlanır hem de içindeki toz burada filtre edilir. Hapşırmamıza neden olacak bir uyaran söz konusu olduğunda sinir uçlarının ikaz göndermesiyle burnumuzdan önce, bizim pek farkına varma­dığımız bir salgı gelir. Bu salgının ardından beynimize giden ikazla, baş ve boynumuzdaki kaslar uyarılarak ani nefes bo­şanması yaşanır. Ses tellerinin olduğu bölüm önce kapanır ve buradaki havanın basıncı iyice yükselir, sonra aniden açılarak hava yüksek bir sesle dışarı verilir. Tabii beraberinde burnu­muzdaki toz gibi yabancı maddeler ve soğuk algınlığı yaratan mikroplar da. Ancak tıp bilimi, hapşırmayla yayılan mikropla­rın, elle yayılanlardan çok daha az olduğunu saptamıştır.

Uyku sırasında özellikle rüya safhasında sinir sisteminin bazı elemanları kapalı olduğundan normal escorts şartlarda hapşırma olmaz. Uyarı çok kuvvetli ise olabilir ama anında uyanılır an­cak bu beyin tarafından tehlike olarak algılanmaz; uyurken ayağını gıdıkladığımız kişinin ayağını çekip, arkasını dönüp, uyumaya devam etmesi gibi.

Hapşırma refleksinin detayları tam bilinmese de kesin ola­rak bilinen bir şey vardır: Hapşırırken gözlerinizi açık tuta­mazsınız. Bunu bilimciler, vücudumuzda bir acı veya ağrı duyduğumuzda gözlerimizi kapatmamıza bağlar. Kibarlık ol­sun diye hapşırığı tutmaya çalışmak ise kesinlikle tavsiye edilmez; çünkü beyin kanaması gibi ciddi bir riski vardır.