NEDEN KADINLAR ERKEKLERDEN DAHA UZUN YAŞAR?

Dünyada erkek nüfusu azalırken kadın nüfusunun arttığı gözlenmektedir. Çoğu toplumda kadınların ortalama ömrünün erkeklerden yaklaşık on yıl daha fazla olduğu saptanmıştır. Bu gerçek, gelişmiş Batı toplumları için de geçerlidir. Pek çok bilimci bunun nedenini araştırırken temel neden olarak, top­lumsal yaşamda yükün erkeklerde olması ve erkeklerin daha stresli bir hayat yaşaması gösterilmektedir. Ancak pek çok hayvan türünde de dişiler erkeklere göre daha uzun yaşamak­tadır. Örneğin, ortalama ömrü iki yıl civarında olan deney sı­çanlarında dişilerin yaklaşık beş ay daha uzun süre yaşadıkla­rı tespit edilmiştir.

Araştırmalar, neredeyse tüm memelilerde dişilerin erkekler­den ortalama % 10 daha uzun yaşadıklarını göstermektedir. Bu konuda son ortaya çıkan veriler ibreyi dişilik hormonu olarak ka­bul edilen ‘östrojen’e döndürmüştür. Yaşlanma ve ortalama öm­rün en önemli belirleyicileri şimdilik vücutta biriken “oksitleyici” maddeler, bir başka deyişle “oksijen radikalleri” olarak kabul edilmektedir. Deney hayvanlarında yapılan araştırmalar, dişilerin bu “oksitleyici” maddeleri daha az ürettiği, dahası bu zararlı maddeleri ortadan kaldıran “oksitlenme önleyici” antioksidanları doğal olarak daha çok ürettiklerini göstermiştir. İki cins arasında­ki bu farklılık temel olarak ‘östrojen’e bağlıdır. Östrojen kanda çok az miktarda bulunur ve bu hâliyle güçlü bir antioksidan de­ğildir. Ancak hücreleri uyardığında birtakım kimyasal reaksiyon­larla antioksidan enzimlerin miktarlarını artırır ve dişilerin hücre­leri “oksitleyici” madde hasarından daha güçlü korunur. Erkekler bu mekanizmadan mahrumdur. Erkeklik hormonu testosteron bu kadar etkin bir koruyuculuğa sahip değildir.

Başka çalışmalar östrojene benzer bitkisel kimyasalların da aynı koruyucu etkiyi beylikdüzü escort deney hayvanları üzerinde gösterdiği­ni tespit etmiştir. Östrojene benzer en önemli kimyasal mad­delerden biri soyada bol miktarda bulunmaktadır. Genistein adı verilen ve soya kaynaklı olan bu östrojen benzeri madde­nin de deney hayvanlarının ömrünü uzattığı gözlenmiştir.