Mozaik (fr. mosaïque; “Musalar’ın yönetimindeki sanat etkinliği” anlamında lat. musivum opus’tan bozularak türeyen ortaçağ lat. musaicum’dan ital. mosaico). Türlü renklerde, küçük küp biçiminde mermer, taş, smalt ya da pişmiş toprak parçalarının harçla tutturularak yan yana getirilmesiyle yapılan resim ya da beze­me; bu tür resimleri yapma sanatı. (Bk. ansikl. böl. Güz. sant.)

—Bahçe. Düzgün desenler elde etmek amacıyla, farklı renklerdeki bitkilerle (yap­raklar ve çiçekler) bahçelerde tarh ve ke­nar şeridi halinde yapılan süsleme.

Bitkilerde görülen birçok vi­rüs hastalığının belirtisi. Yaprakların üze­rinde yan yana dizili koyu ve çoğu zaman sarıya kaçan açık yeşil bölgelerin varlığı ile belirgindir. || Bu hastalıklara verilen ad. (En çok bilinenleri tütün, patates, hıyar ve şeftali mozaikleridir.)

—Camc. Cam mozaik, gaz ve katı inklüzyonlarla matlaştırılmış değişik renklerde camsı maddeden küçük elemanların yan yana yerleştirilmesiyle oluşan mozaik. (Bk. ansikl. böl.)

—Genet. Genomlarıyla birbirinden farklı olan iki ya da daha çok hücre topluluğun­dan oluşan organizmaya ya da dokuya denir. (Bk. ansikl. böl.jj Ana-baba karak­terlerinin melezin vücudu üzerinde plak­lar halinde dağılım gösterdiği kalıtım biçimi.

—Kad. hast. Kolposkopi sırasında dölya-tağı boynunun özel görünümü. (Anormal dokusal bir durumu da yansıtabilen bu görünüm, ince bir damar ağıyla çevrili kü­çük çok yüzlü öğelerin yan yana gelme­siyle oluşur.)

—Kim. Mozaik yaldızı, parlaklığıyla altını andıran kalay IV sülfür. (Zehirleyici bir katıdır.)

—Seram. Çini mozaik -> ÇİNİ. || Katma mozaik, küçük çini parçalarının sıva içine, daha önceden hazırlanmış deseni oluş­turacak biçimde yan yana gömülmesiyle yapılan mozaik. || Sahte mozaik, tek renk­le sırlanmış çinilerde, desen ya da zemi­nin kazılmasıyla elde edilen mozaik. (Yal­nızca desen kazıldığında, zemin sırlı bı­rakılır.)

—Topogr. Ortalama bir ölçeğe göre küçül­tülmüş hava fotoğraflarını bir araya geti­rip birleştirerek elde edilen bütünsel plan. (Fotoğraflar doğrultulunca ve ölçekleme işlemi bilinen noktalara göre yapılınca de­netimli bir mozaik elde edilir. Bir mozaiğin metrik değeri oldukça zayıftır ve uzaklık­ların ölçümünde kullanılamaz, ancak önemli niteliksel bilgiler verir.) —Yerbil. Mozaik biçiminde ya da mozaiği çağrıştıran doku.