Osmanlıda kuruluş, yükseliş, gerileme ve çöküş dönemleri

Osmanlı Devleti

Osmanlı devletinin her devletin kaderinde olduğu gibi kuruluş ,yükseliş,gerileme ve çöküş dönemleri olmuştur. Bu dönemlere icraatları ile damda vuran padişahlar bulunmaktadırlar. Osmanlı Devleti, 13. yüzyıl sonlarından 20. yüzyılın ilk çeyreğine değin varlığını sürdüren Türk devleti. Anadolu’da kurulmuş, sınırları tarihi boyunca çok değişikliğe uğramıştır. Yükseliş döneminde sınırları en geniş yüzölçümüne ulaşmış bugünkü Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan, Yugoslavya, Romanya ye Akdeniz’in doğusundaki adaları, Macaristan ve Rusya’nın bazı kesimlerini, Kafkasya, Irak, Suriye, Filistin ve Mısır’ı, Cezayir’e kadar tüm Kuzey Afrika’yı ve Arabistan’ın bir bölümünü kapsamıştı

Osmanlı padişahlarının sıralı listesini bir çoğumuz bilmeyiz . 36 tane padişah olduğunu biliriz ancak kim kimin oğlu , hangi padişah hangi dönemlerde tahta oturmuş bilememekteyiz. Yanlarında belirtilmediği sürece bir önceki padişah bir sonraki padişahın babasıdır.

KURULUŞ DEVRİ

1 – 1. Osman ( 1300 -1324 ) (Osman Gazi ) 24 yıl sürmüştür

2 – Sultan Orhan ( 1324- 1360 ) (Orhan Gazi) 36 yıl sürmüştür

3- 1. Murat Hüdavendigar ( 1360-1389 ) 29 yıl sürmüştür

4 – Yıldırım Beyazıt ( 1389 – 1402 ) 13 yıl sürmüştür

Fetret devri 1402-1413 yılları arasında 11 yıl sürmüştür. Yıldırım Beyazıt oğulları arasındaki kavgada 1 . Mehmet Çelebi diğerlerine üstün gelmiştir. Mehmet Çelebi’nin oğulları padişahtan sayılmazlar ancak bir süre hakimiyetleri olmuştur. Aşağıda hangi dönemde tahta oturduklarını belirtiyor olucaz

Süleyman Çelebi 7 yıl 10 ay tahtta oturmuştur.

Musa Çelebi Rumeli’de 3 yıl 6 ay tahtta oturmuştur.

Mustafa Çelebi net bilgi bulunmamaktadır

5- Mehmet Çelebi ( 1413 – 1421 ) 8 yıl sürmüştür

6- II. Murat (1421 -1451 ) Tahta iki kez çıkmış olup 1421-1444 arasında ilk dönem 23 yıl olup sonrasında oğlu Fatih Sultan Mehmet’e 2 yıl devretmiştir. Bu iki yılın sonunda 5 yıllık bir taht dönemi daha olmuştur.

YÜKSELME DEVRİ

7- Fatih Sultan Mehmet ( 1444-1481 ) Fatih tahta iki kez çıkmıştır. İlkinde iki yıl hükümdarlık sürmüş ancak çok genç olması ne savaş tehtidi nedeniyle iki yıl sonra babasına 5 yıllığına tahtı bırakmıştır. Sonrasında 30 yıl boyunca 1481 yılına kadar padişahlık vazifesini yenine getirmiştir. Adına İstanbul Fatih camii yapıldı.

8- II. Yıldırım Beyazıt ( 1481-1512 ) 31 yıl sürmüştür

9- Yavuz Sultan Selim ( I. Selim ) ( 1512 – 1520 ) 8 yıl

10 – Kanuni Sultan Süleyman ( I. Süleyman ) (1520- 1566 ) 45 yıl adına İstanbul Süleymaniye camii yapıldı.

11- II. Selim ( 1566-1574) 8 yıl sürmüştür

12- III. Murat ( 1574 1595 ) 21 yıl sürmüştür

13- III. Mehmet ( 1595 -1603) 8 yıl sürmüştür

14- I. Ahmet ( 1603 -1617 ) 14 yıl sürmüştür. İstanbul Sultan Ahmet Camii adına yapılmıştır

15- I. Mustafa (1617-1618 ) ( Deli Mustafa) toplamda iki yıl padişahlık yaptı . III. Mehmet’in oğludur

II. Osman ( 1617-1622) ( Genç Osman olarak bilinmektedir) 5 yıl sürmüştür. I. Ahmetin oğlu olup öldürülen ilk padişahtır.

17- IV. Murat ( 1623 -1640 )17 yıl sürmüştür. I. Ahmet’in oğlu olup çocuk yaşta tahta çıkmıştır.

I. İbrahim (1640 -1648 ) ( Deli İbrahim olarak bilinmektedir ) 8 yıl sürmüştür ve I. Ahmet’in oğludur.
IV Mehmet (1648- 1687) ( Avcı Mehmet olarak bilinmektedir) 39 yıl sürmüştür ve I. İbrahim’in oğludur.

20 – II Süleyman (1687-1691) 4 yıl sürmüştür ve I. İbrahim’in oğludur.

21- II Ahmet (1691-1695 )4 yıl sürmüştür ve I. İbrahim’in oğludur.

II. Mustafa ( 1695- 1703 ) 8 yıl sürmüştür ve IV. Mehmet’in oğludur.

GERİLEME DÖNEMİ

23- III. Ahmet (1703-1730 )27 yıl sürmüştür ve IV. Mehmet’in oğludur. Lale Devri bu dönemde yaşanmıştır

24- I Mahmut (1730-1754 ) 24 yıl sürmüştür ve II. Mustafa’nın oğludur.

25- III Osman ( 1754-1757 ) 4 yıl sürmüştür ve II. Mustafa’nın oğludur.

26- III. Mustafa (1757- 1774 ) 17 yıl sürmüştür ve III. Ahmet’in oğludur.

27 – I. Abdülhamit (1774 – 1789 ) 15 yıl sürmüştür ve III. Ahmet’in oğludur.

28 – III. Selim ( 1789- 1807 ) 8 yıl sürmüştür ve III. Mustafa’nın oğludur. Nizam-ı Cedid ordusunun kuruluşu bu döneme denk gelmektedir.

29- IV Mustafa ( 1807 – 1808 ) 1 yıl sürmüştür ve I. Abdülhamit’in oğludur.

30- II Mahmut (1808-1839) 31 yıl sürmüştür ve I. Abdülhamit’in oğludur. Yeniçeri Ocağının kaldırılması ve 1826 Vakayı Hayriye bu dönemlerde yaşanmıştır.

1839 TANZİMAT FERMANI

31- Abdülmecit (1839- 1861) 22 yıl sürmüştür ve II. Mahmut’un oğludur.

32- Abdülaziz (1861- 1871 ) 10 yı

33- V. Murat ( 1876 – 3 ay sürmüştür) Abdülmecid’in oğludur ve padişah iken aklını yitirmiştir.

34- II. Abdülhamit ( 1876 – 1909 )33 yıl sürmüştür ve Abdülmecid’in oğludur . İstibdat dönemi , Plevne savaşı, birinci meşrutiyet, ikinci meşrutiyet, ittihat ve terakki dönemi bu tarihler arasında vukuu bulmuştur.

V. Mehmet Reşat ( 1909-1918) 9 yıl sürmüştür Abdülmecid’in oğludur. 1 Dünya Savaşı bu dönemdedir.

İŞGAL DÖNEMİ VE YIKILIŞ

36- VI. Mehmet Vahdettin (1918 – 1922 ) 4 yıl sürmüştür Abdülmecid’in oğludur. İstanbul’un işgali sonrasında İngiliz gemisi ile ülkeyi terk etmiştir.