SERA ETKİSİ NE DEMEKTİR?

Dünya, enerjisinin büyük bir bölümünü fosil yakıtları yaka­rak sağlar; sadece petrol değil, kömür ve doğal gaz da dâhil. Bu yanma sonucunda karbondioksit açığa çıkar. Karbon, yüz milyonlarca yıldır yeryüzündeki fosil yakıtlarda depolanmıştır. Özellikle son yüzyılda, büyük miktarlarda fosil yakıt yakılması sonucu, açığa çıkan karbondioksitte de artış olmuştur. Bütün karbondioksit atmosferde kalmaz; bir kısmı okyanus ve göl sularında çözünür ve bir kısmı da, kalsiyum ve magnezyum karbonat formunda kayaya dönüşür. Fakat ölçümler, atmos­ferdeki karbondioksit miktarının her yıl yavaşça arttığını gös­teriyor.

Atmosferdeki karbondioksit miktarının artışı, önemli bir problemi de beraberinde getirir. Karbondioksitin görünür ışığa karşı geçirgenliği vardır fakat kızılötesi ışığı emer. Dünyanın Güneş’ten aldığı enerji, çoğunlukla görünür ışık formundadır. Atmosferdeki karbondioksit, görünür ışığa karşı geçirgen ol­duğundan enerji direkt olarak yeryüzüne ulaşır; fakat yeryü­zünden yansıyan ışık genelde kızılötesi formundadır ve at­mosferdeki karbondioksit tarafından emilir. Karbondioksit mo­lekülü bu enerjiyi tutmaz ve bütün yönlere olmak üzere tekrar yayar ve böylece, bir kısmını yeryüzüne geri göndermiş olur. Karbondioksitin etkisi, Güneş’ten gelen enerjinin yeryüzüne ulaşmasını engellemek şeklinde değil, bu enerjinin bir kısmı- nın uzaya geri gitmesini önlemek şeklindedir. İşte bu sürece. sera etkisi den ir.

Atmosferdeki karbondioksit miktarının her yıl arttığı düşü­nülürse, yeryüzündeki ortalama sıcaklıkta derece derece ger­çekleşecek bir artış beklentisi ortaya çıkar. Dünyanın iklimin­de ciddi etkileri olması için sıcaklık artışının çok büyük olması gerekmez. Antarktika buzunun eriyerek dünyanın kıyı şehirle­rinde sel hâline dönüşmesi için yaklaşık 4°C.lik bir artış yeterli olur. Ve 1975 yılından bu yana, ortalama sıcaklık yavaş yavaş artıyor.