---

---

Evliya Çelebi Kimdir ?

Asıl adı Derviş Mehmet Zilli olan meşhur Türk yazarı ve seyyahıdır. İstanbul Un Kapanı’nda 1611 yılında doğmuştur. Evliya Çelebi’nin ailesi aslen Kütahyalı olup fetih gerçekleştikten sonra İstanbul’a gelmişlerdir. Babasının devrin alimlerinden olan Mehmet Efendiye olan sevgisi nedeniyle oğluna bu ismi vermiştir.Evliya Çelebi Hamid Efendi Medresesinde 7 yıl eğitim görmüştür. Babasından aldığı hat , Nakış ,Tezhip dersleri hayatının her evresine etki eden dini yaşantısının temelini oluşturmuştur. Hiç evlenmemiş ve çocuğu da olmamıştır .

Evliya Çelebi Enderun mektebine girmesi sonucu yüksek devlet adamları ile birlikte eğitim görmeye başladı. Buradaki eğitimini tamamlaması ardından sipahi memleketine katılmıştır. Evliya Çelebi gezdiği gördüğü yerleri yazıya alması ile birlikte sonraki nesillere ulaşacak bir çok bilinmeyen noktaları aktarmıştır. Farklı medeniyetler tanıma ,seyahat etme, insan örf ve adetlerini görme keşfetme isteği uzun bir dönemde bu seyahatlerini yapabilmek için arayış içinde olmasına sebep olmuştur.

Evliye Çelebi’nin hayatının merkezine koyduğu bir rüyasında “Ahi Çelebi Camisinde kalabalık bir cemaat içinde Peygamber Efendimizi (Sallallahü aleyhi vesselam) görmüş ve huzuruna çıkarak, Şefaat Ya Resulallah diyecekken, heyecana kapılarak, Seyahat Ya Resulallah! Demiştir. Peygamber Efendimiz de tebessümü ile bu gence hem şefaatini müjdelemiş hem de seyahatini ihsan etmiş ve orda bulunan Sad Bin Ebi Vakkas (Radıyallahü anh) da gezip ve gördüğü yerleri yazmasını nasihat ettiği.” ifade edilmektedir. Evliya Çelebi bu rüyasının yorumunu ilmine güvendiği İstanbul’un manevi büyüklerinden Abdullah Dede’ye yorumlatmış ve kendisine İstanbul’u gezerek gördüklerini yazması tavsiye edilmiştir. 24 yaşında İstanbul’u gezerek Seyahatname adlı eserini yazmıştır

Türk İslam Edebiyatında adından söz ettiren Evliya Çelebi 1940 yılında Bursa’yı gezmiştir.50 yıl boyunca devam ettiği gezilerini yazarak Osmanlı Devletinin gizli kalmış bir çok yerlerini ,adetlerini ,geleneklerini , eser ve yapıtlarını gözlemlemiş ve asırlar sonrasına ulaştıracak eserler oluşturmuştur.

Evliyaya Çelebi 1682 yılında Mısır dönüşünde hayatını kaybetmiştir.Gezdiği yerlerde bulunduğu bölgelerde vazifeler almış devlet erkanı ile içli dışlı olmuş ancak hiç bir zaman talepkar olmamıştır .Seyahatname isimli eseri bize günümüzde yılıkmış, bir izi kalmamış bir çok eser hakkında bilgi vermektedir. O dönemlerde elimize ulaşan nadir eserlerdendir.