SİRK ÇADIRLARI NEDEN HEP, DAİRE BİÇİMİNDEDİR?

Sirk dünyası büyük küçük demeden herkesi etkileyen bü­yülü bir dünyadır. İnsanlar tarafından eğitilmiş hayvanların çe­şitli akrobasi numaraları yaptığı; cambazların, akrobatların, trapezlerin inanılmaz gösterileriyle yüreğimiz ağzımıza gelir­ken palyaçoların şaklabanlıklarıyla kahkahalarla gülüp eğlen­diğimiz bir dünya…

Sirkin ilk çıktığı devirle bugünkü modern durumu arasında çok büyük farklar vardır. Önceleri sirklerde araba yarışları, hayvan dövüşleri ve çeşitli komik gösteriler sergilenirdi. Bu gösteriler tamamen açık havada eni dar, boyu uzun ve etrafı yüksek vadilerde yapılırdı. Gösteriler herkes tarafından rahat­lıkla seyredilirdi. Sirkler zamanla gezici hâle geldi. Gösteriler büyük çadırlarda yapılmaya başlandı. Gösteri sayısı ve cinsleri de değişti. Özellikle çocuklar göz önünde bulundurularak dü­zenlenen modern sirk oyunları -köpek ve ayıların dansları, maymunların bisiklete binmesi, atların hep birden seyircileri selamlaması, fillerin dansı, yırtıcı hayvanlardan aslan ve kap­lanların insanlarla şakalaşması- daha çok tutuldu. Bunlarla bir­likte zamanımıza kadar gelen erkek ve kadın cambazların or­taya koydukları akrobasi hareketler de sirk çadırlarında yer al­dı.

Sirkin tarihi M.Ö. yaşamış eski Roma krallıklarına kadar va­rır. İlk sirk oyunlarının Romulus isminde bir Romalı tarafından or­taya çıkarılıp geliştirildiği, daha sonra Fransa’ya geçtiği burada yapılan arkeolojik kazılardan anlaşılmıştır. On sekizinci yüzyılın yarısından sonra sirk gösterileri İngiltere’de kendini göstermiştir. Bugünkü modern sirk gösterilerinin temeli, bir İngiliz süvari su­bayı olan Philip Astley’le atılmıştır. 1763 yılında kurduğu sirkin­de, ana gösteri ata binilerek istanbul escorts yapılanlardı. Astley atlar bir daire et­rafında döndüklerinde, binicilerin at üzerinde daha rahat ayakta durduklarını bildiğinden, sirk çadırını ve gösteri yerini bir daire oluşturacak şekilde düzenledi ve atların gösteri sırasında, daima daire biçiminde dönmelerini sağladı. Bir başka sirk sahibi, Antonio Franconi de, dairenin en uygun çapının yaklaşık 13 m. olduğunu saptadı ki bu mesafe bugün bile kullanılan ölçüdür.